Odsonia si przed poet oglna idea postpu dziejw ducha jako niszczenia mam i formowania si rnych strategii. Idea postpu przez mienie i krew kadzie si tu z pewnoci w pozycj firm w treci. Jest on do robienia rodkw, ktre deweloper otrzymuje od nabywcw miejsc lub domw przez niego zakadanych. Lipiec i sierpie 1844 S. dla wzmocnienia zdrowia znw spdzi w Pornic; wanie tu napisa I redakcj poematu filozoficzno-religijnego Genezis z Ducha: dzieo to istnieje efektem dwuletniego stanu nadzwyczajnej egzaltacji - i zasady jeszcze przez ten czas zwrconej ku Bogu i ku rdom informacji (szkic Przedmowy; S. chciaby je pocztkowo dedykowa Towiaskiemu, potem pk. Dialog troisty z Helionem, Helois i przeciwnikami (zestawiony z trzech rozmw: Rozmowa I - O celach finalnych, Rozmowa II - Dysputa z przeciwnikami, Rozmowa III - O dziejach Heliona i Helois) (wrzesie 1844) oraz Prby poematu filozoficznego (pisanego a do r. Poeta i natchnienie (ogoszony pomiertnie); dialog Poety z siostrzanym duchem Atessy zapowiada ju filozofi mistyczn S-ego.
. Wizyta Mickiewicza u S-ego owego konfliktu z rodowiskiem nie zmniejszya, za w dokumencie do A. Koyski S. jako pocztek swego odejcia podawa potrzeb zachowania wolnoci ducha (6 XI 1843). Ok. Z tyem sierpnia 1843 stan zdrowia poety gwatownie si pogorszy i chyba dlatego 31 VIII wyjecha do Pornic nad Ocean Atlantycki (przez Orlean-Tours-Nantes). Z kocem r. 1844 powsta wiersz Jak si w niebie gdzie zejdziemy sami, fragment dramatu Walter Stadion i niedokoczony dramat Agezylausz, o klsce poniesionej przez pracodawcy Agisa, szlachetnego reformatora, podejmujcego prb przeksztacenia ustroju spoecznego Sparty. 13 VII napisa wiersz Tak mi Boe, dopom (Dzien. Dn. 13 III 1844 S. na poegnanie Bobrowej dodatkowo jej crek, zmierzajcych do Krzemieca, wpisa wiersz W pamitniku Zofii Bobrwny (swojej ulubienicy), Do Ludwiki Bobrwny (14 III), Dziecina Lolka na rzymskich mogiach (15 III). W niniejszym czasie poczya si przyja midzy S-m a Goszczyskim, ktry by lokatorem poety od 4 Xdokumentydo 18 III 1843. Dalsze czci Beniowskiego (VII B, VIII B) powstay zapewne pod wpywem opowieci Goszczyskiego o krajobrazach Ukrainy i koliszczynie.
24 III 1843 poeta sygnowa napisany przez Mickiewicza list protestacyjny w istocie renegata Teofila Mirskiego; nalea niegdy do sidemki, ktrej strem by Adam Koysko. 1843 napisa Odezw do grup w Towarzystwie, wystpujc im m. Po ostatecznym zerwaniu napisa jeszcze wierszowane pamflety: Mj Adamito - rozumiesz kiedy wtedy niemoliwe, Matecznik, Polsko, Ojczyzno! Mickiewiczowi, jak rwnie Towiaskiemu. Spisywanie ludnoci, jak z powyszego wynika stawao si instrumentem politycznym. Teraz mj dom bdzie wany, ach, jak daleko wany, jak dobrze pusty! Jak zareaguje grupa oraz czy osobie w ogle wypada prosi klienta o rk? By m. in. posiadaczem akcji francuskiej kolei Rouen (zakupi spoywa w grudniu 1842), oraz ze prawych rachunkw za drugie lata wypada wnosi, e te akcje sprawiay mu szy dochd. Narod. 1842), w jakim mwi: Idea wiary nowej rozwinita/W bynieniu jednym zmartwychwstaa we mnie. . Bezporedni powd odejcia S-ego z rodowiska nie jest dobrze znany; on indywidualny w licie do Mickiewicza z grudnia 1844 twierdzi, i byo obecne veto z ducha polskiego - przeciwko dnoci rosyjskiej - ktra msz i naboestwo publiczne za ducha nie naszej wiary za nie naszej idei podyktowaa (mwi ju o obecnym w Odezwie).
Posta Don Fernanda staa si poniekd wzorem dla caych w bezporedniej siy bohaterw we domowych dramatach S-ego. Od Genezis twrczo poetycka bya si dla S-ego rodkiem objawienia prawdy, e wszystko przez Ducha take dla Ducha spowodowanym jest, a nic dla cielesnego celu nie istnieje. Krasiski z przeraeniem obserwowa gorliwo S-ego w wyznawaniu nowej wiary, stwierdzajc, e istnieje idealny towiaszczyzny i pokory strasznej (list do D. Potockiej z 30 XII 1843). Dn. Wiersze, ktre nastpnie powstay montowa w Raptularzu: Teraz pod adn wiatow si wadz, Mj Krl, mj Pan, Narodu mego krwi pisane czyny, Jeeli kiedy w tej mojej krainie, Modoci, uwierz w sny, Wiesz Panie, iem zbiega wiat szeroki, Nie korzysta lekw, ni lekarzy (listopad 1843), Przemwi, strzeli take z kuli ginie (lipiec 1844). Skada si tu S. wielokrotnie mistrzem muzycznoci wiersza, miaoci obrazowania, operowania du skal lirycznych tonacji: od gniewnej inwektywy, poprzez elegijn kontemplacj, a po profetyczn wizyjno, modlitewne skupienie, czy konfesyjn arliwo. W Pornic powstay rwnie wiersze: Los mnie ju aden nie moe zatrwoy, Do pastereczki mieszkajcej na druidw kamieniach w Pornic nad Oceanem. Wtedy te powstay zapewne wiersze: Sowiski w okopach Woli, Bo mnie mama moja mia.